Alex Moulton รูปทรงอันเป็นเอกลักษณ์

โดย...วิทยา เคหสุขเจริญ

เมื่อพูดถึงจักรยาน เราจะนึกถึงจักรยานรูปทรงสามเหลี่ยมทรงเพชรสองอันต่อกัน มีวงล้อใหญ่ๆ อยู่หน้าและหลัง เราเรียกจักรยานแบบนี้ว่า Diamond Frame ซึ่งเป็นรูปทรงจักรยานที่คิดค้นกันมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1896 ข้อดีของจักรยานทรงนี้คือน้ำหนักเบา มีความแข็งแรงมั่นคงสูง และสามารถส่งผ่านแรงปั่นได้เป็นอย่างดี อีกทั้งยังง่ายต่อการผลิตในเชิงอุตสาหกรรม มันจึงอยู่ยั้งยืนยงมาได้จนถึงทุกวันนี้ แต่ในความเป็นจริงวงการจักรยานนั้นมีการพัฒนาจักรยานรูปแบบใหม่ๆ เกิดขึ้นตลอดเวลา และในบรรดาจักรยานที่มีรูปร่างหน้าตาแปลกประหลาดผิดไปจาก
ทรงเดิมๆ ที่เราคุ้นตา ในจำนวนนี้ต้องมีจักรยาน Alex Moulton รวมอยู่ด้วยแน่ๆ

Alex Moulton จักรยานรูปทรงเอกลักษณ์ที่สะดุดทุกสายตา เห็นทีไรก็ชวนให้นึกถึงโครงหลังคาสนามบินสุวรรณภูมิ ถือกำเนิดขึ้นจากมันสมองของ Dr.Alex Moulton นักประดิษฐ์และวิศวกรยานยนต์ชาวอังกฤษ ที่เคยฝากผลงานไว้กับระบบกันสะเทือนแบบลูกยางของรถยนต์ออสติน มินิ ในทศวรรษที่ 1950 ซึ่งเมื่อ Dr.Alex ได้หันมาออกแบบจักรยานในรูปแบบของตนเองในทศวรรษ 1960 ก็ได้นำระบบกันสะเทือนแบบลูกยางของออสติน มินิ มาต่อยอดแนวคิดเป็นจักรยานล้อเล็กที่ทำงานร่วมกับระบบกันสะเทือน

ในการออกแบบ Dr.Alex ได้คำนวณอย่างละเอียดถึงความสัมพันธ์ระหว่างการส่งแรงปั่นกับแรงเสียดทานที่เกิดขึ้นจากยางและขนาดของล้อ พบว่า ล้อขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 17 นิ้ว ที่สูบลมยางแรงดันสูงจะมีความได้เปรียบเชิงกลมากที่สุด คือสามารถไปได้เร็วที่สุดโดยใช้แรงน้อยที่สุด แต่ล้อที่มีขนาดเล็กจะเกิดความสะเทือนมากกว่าล้อขนาดใหญ่ จึงใช้ระบบกันสะเทือนแบบลูกยางมาช่วยลดแรงสะเทือนที่เกิดขึ้น ในส่วนของตัวเฟรมจักรยาน ในทางวิศวกรรมนั้นยกให้รูปทรงของโครงสะพานหรือโครงทรัสนั้นเป็นโครงสร้างที่มีความมั่นคงแข็งแรงมากที่สุด แต่ต้องแลกมาด้วยต้นทุนการผลิตที่สูงลิ่ว ทำให้จักรยาน Alex Moulton เป็นจักรยานล้อเล็กที่มีความแกร่งและมั่นคง ขณะเดียวกันก็มีความนิ่งและนุ่มนวลในความเร็วสูง และแน่นอนว่าราคาค่าตัวนั้นไม่ธรรมดาเลย

ในการทำความรู้จักกับจักรยาน Alex Moulton ครั้งนี้ ทาง British Cycle Square ตัวแทนจำหน่าย Alex Moulton  อย่างเป็นทางการในประเทศไทย ได้นำจักรยาน Alex Moulton ถึง 4 รุ่น 4 แบบมาให้เราได้ลองกันอย่างจุใจ มีทั้งรุ่นเริ่มต้นอย่าง TSR และ SST หรือรุ่นที่ใช้ล้อขนาด 17 นิ้วแบบดั้งเดิมอย่าง AM 20.2 รวมทั้งจักรยานในซีรี่ส์สูงสุดอย่าง New Series ที่ใช้วัสดุเป็น Stainless Steel เงาวับจับใจ

สิ่งหนึ่งที่ทุกรุ่นมีให้เหมือนกันหมด คือความงามของท่อเล็กๆ เพรียวบางที่ถักทอประสานกันเป็นโครงทรัสในแบบ 3 มิติ คือมองได้ทั้งด้านข้างและด้านบน เป็นงานฝีมือที่ทำด้วยมือจากโรงงานในเมืองแบรดฟอร์ด ประเทศอังกฤษ ต้องยอมรับว่ามันสวยจริงๆ ทั้งการออกแบบและความประณีตในการผลิต นอกจากความสวยงามแล้ว เฟรมโครงทรัสนี้ยังให้ความมั่นคงแข็งแรงมากๆ อีกด้วย เมื่อได้ลองขี่จักรยาน Alex Moulton เราจะลืมไปเลยว่ามันคือจักรยานล้อเล็ก เนื่องจากทั้งความยาวฐานล้อหรือองศาของรถนั้นแทบไม่ได้ต่างจากจักรยานเสือหมอบเลย ความนุ่มนวลเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่โดดเด่นมากๆ หัวใจของระบบกันสะเทือนจะอยู่ที่ลูกยางด้านหลัง ซึ่งลูกยางแบบ Dry Cone จะช่วยซับแรงสะเทือนจากพื้น ให้ความนุ่มนวลขณะปั่น ในขณะที่ลูกยางแบบ Hydrolastic ที่เป็นการทำงานผสานกันระหว่างลูกยาง ลมแรงดันต่ำ และของเหลวหนืด ซึ่งอยู่ภายใน สิ่งที่เพิ่มเติมเข้ามาคือความนิ่งที่เหนือชั้นในความเร็วสูง

สาธยายมาตั้งนานจะไม่มีข้อเสียกันเลยหรือ มีแน่ๆ ครับในเรื่องน้ำหนักกับราคา เฟรมที่ทำจากเหล็กโครโมลี่หรือสเตนเลสจะทำให้เบานั้นคงยาก รุ่นที่เบาที่สุดคือ Moulton Speed ทำด้วยสเตนเลส สตีล เมื่อประกอบเสร็จยังมีน้ำหนักประมาณ 9 กก. ซึ่งถือว่าห่างไกลกับเสือหมอบคาร์บอนระดับแข่งขันในปัจจุบัน ส่วนเรื่องราคานั้นมีตั้งแต่สะดุ้งตกใจไปจนถึงเป็นลมล้มทั้งยืน Alex Moulton จึงไม่ได้เป็นจักรยานที่เหมาะกับทุกคน แต่สำหรับท่านใดที่หลงใหลในเสน่ห์ของมันแล้ว...ก็ยากนักที่จะถอนตัว...