การศึกษาคือการพัฒนาอุปนิสัย 1

สวัสดีปีใหม่ครับท่านผู้อ่านทุกท่าน ขออาราธนาคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายจงดลบันดาลให้ท่านประสบแต่ความสุข มีความเจริญในทุกทางคิดสิ่งใดขอให้สมปรารถนาจงทุกประการตลอดปี และตลอดไปครับทีแรกวันนี้จะอธิบายถึงการเลือกตั้งด้วยระบบสัดส่วนแบบผสม (Mixed Member Proportional–MMP) ที่มีใช้ในประมาณ 9 ประเทศ รวมถึงประเทศเยอรมนีด้วย แต่บังเอิญว่าเมื่อวันที่ 2 ม.ค.ที่ผ่านมา ได้มีโอกาสไปร่วมงานวันเกิดโรงเรียนปรินส์รอยแยลส์วิทยาลัย ซึ่งพ่อครูผู้ก่อตั้งโรงเรียนนาม วิลเลียม แฮริส (William Harris) ซึ่งเป็นผู้เข้าใจการศึกษาอย่างถ่องแท้ ได้แสดงออกให้เห็นชัดเจนในคำกราบบังคมทูลต่อล้นเกล้ารัชกาลที่ 6 เมื่อครั้งทรงดำรงพระราชอิสริยยศสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ในคราวเสด็จพระราชทานนามโรงเรียนแห่งนี้เมื่อ 109 ปีก่อน จึงนำมา
ฝากกัน

พ่อครูแฮริสกราบบังคมทูลความตอนหนึ่งว่า เป้าหมายสูงสุดของการศึกษา คือ การพัฒนาอุปนิสัย (The ultimate aim of education is the development of character.) ไม่มีเป้าหมายอื่นใด ไม่ว่าจะเป็นอรรถประโยชน์นิยม (Utilitarian) อื่นใด ไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่มีเหตุผล (Plausible) อื่นใด ที่ในเบื้องปลายจะนำไปสู่ผลลัพธ์อันน่าพึงพอใจ ในการพัฒนาอุปนิสัยนี้ ปัจจัยสองประการเป็นสิ่งที่จำเป็น การฝึกอบรมจิตใจ และการอบรมสั่งสอนอุดมคติในทางศาสนาและศีลธรรม (Religious and moral ideals) บ่อยครั้งมากที่ความล้มเหลวปรากฏขึ้น (Ensue) จากการมองข้ามสิ่งที่เกือบจะเป็นความจริงเชิงสัทพจน์ (Axiomatic Truth) นี้ และเราสามารถเรียนรู้บทเรียนจากความผิดพลาดของผู้อื่น

ในความกราบบังคมทูลอีกตอนหนึ่ง พ่อครูได้ระบุว่า การศึกษานั้นเหนือกว่าสิ่งอื่นใดจะต้องละเอียดถี่ถ้วน (Thorough) จะดีกว่าหากจำเป็นที่จะแคบแต่ไม่ตื้นเขิน (Better, if need be, narrow than shallow) จะดีกว่า ที่จะเป็นองค์ความรู้ในเรื่องเดียว ไม่ใช่ความรู้เพียงผิวเผิน (Smattering) ในศิลปะและวิทยาศาสตร์ทั้งหมด เราหวังว่าโรงเรียนนี้จะสามารถพัฒนาเป็นวิทยาลัยในที่สุด ซึ่งในวันหนึ่งมันอาจจะใหญ่เกินกว่าเสื้อผ้าเล็กๆ ที่มันใส่อยู่ เราขอยอมรับอย่างตรงไปตรงมาว่า เรามีความปรารถนาอันแรงกล้า (Ambition) ที่ใหญ่มากสำหรับอนาคต แต่เราจักต้องดิ้นรน (Strive) ที่จะวางรากฐานที่ลึกและแข็งแรง ซึ่งโครงสร้างมหึมา (Superstructure) จะไม่สามารถหกคะเมน (Tumbling) ลงมาใส่ศีรษะของเรา

พ่อครูกราบบังคมทูลในท้ายที่สุดว่า ฝ่าพระบาท ด้วยอุดมคติในจิตใจเราจะมุ่งไปสู่อนาคตของโรงเรียนนี้ มันคงจะใช้เวลาปีแล้วปีเล่า กว่าที่เราจะได้เห็นแม้เพียงส่วนหนึ่งของความหวังของเรา แต่อย่างน้อยเราจักต้องดิ้นรนในอันที่จะรักษาไว้ซึ่งอุดมคติแห่งการศึกษาเบื้องหน้าเรานี้ และเราเชื่อว่า จากปีสู่ปี จะมีผู้ที่เดินออกจากโรงเรียนแห่งนี้ไปเป็น ผู้จงรักภักดี (Royal Subjects) พลเมืองที่ดี (Good Citizens) ผู้ทำงานที่มีความเชี่ยวชาญ (Skilled Workers) และบุคคลอันเที่ยงธรรม (Upright Men)

ปณิธานของพ่อครูไม่ใช่เพียงแต่เพื่อโรงเรียนๆ หนึ่งเท่านั้น หากแต่เป็นหลักการที่ไม่ว่าโรงเรียนใด แม้จะทำไม่ได้ดังที่พ่อครูได้วางรากฐานเอาไว้ในวันนี้ แต่ดิ้นรนที่จะทำต่อไปอย่างไม่รู้จบ วันหนึ่งจะต้องเดินไปถึงซึ่งจุดหมาย ไม่เพียงแต่โรงเรียนแห่งนี้เท่านั้น หากแต่เป็นทุกโรงเรียนที่ตระหนักถึงว่าเป้าหมายสูงสุดของการศึกษา คือ การพัฒนาอุปนิสัย