พลิกความท้าทายเป็นความสำเร็จในธุรกิจครอบครัว เคล็ดลับสำหรับ CEO
หน้าที่ซีอีโอแต่ละบริษัทอาจแตกต่างกันแต่การเป็นซีอีโอของธุรกิจครอบครัวถือเป็นประสบการณ์ที่ท้าทายและไม่เหมือนใคร ซีอีโอธุรกิจครอบครัวมักมีความผูกพันทางใจและทางอารมณ์กับบริษัท ซึ่งความผูกพันนี้อาจสร้างทั้งโอกาสและความยากลำบากให้กับซีอีโอ
ปัจจัยความสำเร็จของทุกธุรกิจจะต้องมีผู้นำที่ดี ในบริษัทก็ได้แก่ซีอีโอ (Chief Executive Officer: CEO) คือตำแหน่งประธานเจ้าหน้าที่บริหารของบริษัท ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ถือว่าสำคัญมากต่อการเติบโตของธุรกิจ หน้าที่ของซีอีโอในแต่ละบริษัทอาจจะแตกต่างกันแต่ส่วนใหญ่คล้ายคลึงกัน การเป็นซีอีโอของธุรกิจครอบครัวถือเป็นประสบการณ์ที่ท้าทายและไม่เหมือนใคร แตกต่างจากบริษัททั่วไปที่ซีอีโอได้รับการแต่งตั้งจากคณะกรรมการบริหารหรือผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่นๆ ขณะที่ ซีอีโอธุรกิจครอบครัวมักมีความผูกพันทางใจและทางอารมณ์กับบริษัท ซึ่งความผูกพันนี้อาจสร้างทั้งโอกาสและความยากลำบากให้กับซีอีโอ ดังรายละเอียดในตารางต่อไปนี้
วิธีการเอาชนะอุปสรรค ต่อไปนี้คือขั้นตอนที่จะช่วยให้ซีอีโอธุรกิจครอบครัวสามารถเอาชนะความยากลำบากในข้างต้นได้
1. สร้างความคาดหวังและบทบาทที่ชัดเจน: การกำหนดบทบาทและความรับผิดชอบของสมาชิกในครอบครัวแต่ละคนที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจให้ชัดเจน สามารถช่วยหลีกเลี่ยงความสับสนและลดความขัดแย้งได้
2. ส่งเสริมการสื่อสารแบบเปิด: ส่งเสริมการสื่อสารที่เปิดกว้างและซื่อสัตย์ระหว่างทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจ จะสามารถช่วยสร้างความไว้วางใจและแก้ไขปัญหาต่างๆก่อนที่จะกลายเป็นปัญหาใหญ่ได้
3. การกำหนดโครงสร้างการบริหารอย่างเป็นทางการ: โครงสร้างการบริหารอย่างเป็นทางการสามารถช่วยรักษาความเป็นกลาง และมั่นได้ใจว่าการตัดสินใจต่างๆมีพื้นฐานมาจากหลักการทางธุรกิจที่ถูกต้อง ซึ่งยังสามารถช่วยรักษาสมดุลระหว่างผลประโยชน์ของครอบครัวและธุรกิจได้อีกด้วย
4. กำหนดเป้าหมายทางธุรกิจที่ชัดเจน: การมีเป้าหมายทางธุรกิจที่ชัดเจนจะช่วยให้ซีอีโอมุ่งเน้นไปที่ความสำเร็จในระยะยาวของบริษัท และไม่ถูกเบี่ยงเบนด้วยปัญหาระยะสั้นหรือความขัดแย้งภายในครอบครัว
5. ขอคำแนะนำจากบุคคลภายนอก: การขอคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญภายนอก เช่น ที่ปรึกษาทางธุรกิจหรือนักกฎหมาย จะสามารถให้มุมมองใหม่ๆ และช่วยให้ซีอีโอตัดสินใจได้อย่างรอบคอบมากขึ้น
6. สนับสนุนการเติบโตส่วนบุคคลและการเติบโตในอาชีพ: การส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวที่มีส่วนร่วมในธุรกิจ มีโอกาสเติบโตทั้งในด้านส่วนบุคคลและในอาชีพ จะช่วยลดความขัดแย้งและปรับปรุงการตัดสินใจโดยรวมให้ดีขึ้น
ขั้นตอนเหล่านี้จะช่วยให้ซีอีโอธุรกิจครอบครัวสามารถรับมือกับความท้าทาย และทำให้ทั้งครอบครัวและธุรกิจประสบความสำเร็จได้ อย่างไรก็ตามวิธีการเหล่านี้อาจไม่ได้ผลกับทุกธุรกิจ และซีอีโออาจต้องปรับเปลี่ยนแนวทางตามการเปลี่ยนแปลงของธุรกิจด้วย
การก้าวสู่การเป็นซีอีโอ การจะเป็นซีอีโอได้นั้นต้องผ่านกระบวนการหลายขั้นตอน โดยซีอีโอส่วนใหญ่มักต้องผ่านกระบวนการดังต่อไปนี้
1. การได้รับการศึกษาที่เหมาะสม: การศึกษาเกี่ยวกับการบริหารธุรกิจถือเป็นทรัพย์สินที่ดีที่สุดสำหรับมืออาชีพทุกคน บนเส้นทางการเป็นซีอีโอการศึกษาที่เกี่ยวกับธุรกิจถือว่าเหมาะสม โดยปริญญาตรีในสาขาที่เกี่ยวข้อง เช่น บริหารธุรกิจ การเงิน การจัดการ เป็นต้น มักจำเป็นสำหรับตำแหน่งซีอีโอ นอกจากนี้ปริญญาโท เช่น MBA ก็เป็นประโยชน์ได้เช่นกัน
2. สะสมประสบการณ์ทำงานที่เกี่ยวข้อง: ตามข้อมูลจาก Fortune.com อายุเฉลี่ยของซีอีโออยู่ที่ประมาณ 57 ปี และผู้ที่ต้องการเป็นซีอีโอต้องมีประสบการณ์หลายปีในตำแหน่งผู้บริหารระดับสูงภายในบริษัทหรืออุตสาหกรรม ดังนั้นการมีประสบการณ์ที่ครอบคลุมในด้านต่าง ๆ เช่น การเงิน การตลาด การปฏิบัติการ และความเป็นผู้นำ จึงเป็นสิ่งสำคัญในการก้าวขึ้นเป็นซีอีโอ
3.พัฒนาชุดทักษะที่หลากหลาย: ซีอีโอต้องมีทักษะที่หลากหลาย รวมถึงความสามารถในการเป็นผู้นำและการจัดการที่ดี ทักษะการสื่อสารและมนุษยสัมพันธ์ที่ดีเยี่ยม และความเข้าใจลึกซึ้งเกี่ยวกับอุตสาหกรรมและตลาดของตน
4. การสร้างเครือข่าย: การสร้างความสัมพันธ์ทางวิชาชีพกับคนในอุตสาหกรรมเดียวกัน อาจมีความสำคัญต่อความสำเร็จในฐานะซีอีโอ ซึ่งรวมถึงการเข้าร่วมกิจกรรมและการประชุมในอุตสาหกรรม การเข้าร่วมองค์กรวิชาชีพ และสร้างความสัมพันธ์กับที่ปรึกษาและผู้นำคนอื่นๆ ในอุตสาหกรรมเดียวกัน
5. การเป็นคนริเริ่ม: ริเริ่มทำสิ่งใหม่ๆและรับผิดชอบงานเพิ่มเติมในบทบาทปัจจุบัน อาสาเป็นผู้นำในองค์กรที่ตนเป็นสมาชิก และมองหาโอกาสในการเป็นผู้นำโครงการหรือทีม
6. ปรับตัวและเปิดกว้างต่อการเปลี่ยนแปลง: ซีอีโอต้องสามารถปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงของตลาด เศรษฐกิจ และบริษัทได้ และเต็มใจที่จะตัดสินใจในเรื่องที่ยากลำบาก
7. ยืนหยัดและเข้มแข็ง: เส้นทางสู่การเป็นซีอีโออาจยาวนานและท้าทาย ต้องใช้ความพากเพียร ความพยายาม และความสามารถในการเอาชนะอุปสรรค
8. การศึกษาสำหรับผู้บริหาร: ผู้ที่ต้องการเป็นซีอีโอมักจะสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโททางธุรกิจ (MBA) และได้รับตำแหน่งที่ดีในบริษัท แต่ก่อนที่จะสามารถสมัครตำแหน่งนี้ได้ ต้องทำงานมาเป็นระยะเวลาพอสมควรเสียก่อน การศึกษาสำหรับผู้บริหารจะช่วยให้เพิ่มทักษะและความรู้ที่จะช่วยให้ก้าวไปสู่ตำแหน่งผู้นำสูงสุดได้อย่างมั่นใจ และจะช่วยให้มีวิธีที่ดีที่สุดในการประยุกต์ใช้ทักษะที่ได้เรียนรู้มาตลอดหลายปี
ดังนั้นการเป็นซีอีโอธุรกิจครอบครัวแม้จะมีความท้าทายมากมาย แต่ก็อาจเป็นประสบการณ์ที่คุ้มค่าได้เช่นกัน เพราะไม่เพียงมีโอกาสขับเคลื่อนความสำเร็จของธุรกิจเท่านั้น แต่ยังช่วยรักษามรดกของครอบครัวอีกด้วย ดังนั้นเพื่อให้ประสบความสำเร็จในบทบาทนี้ ซีอีโอต้องสามารถสร้างสมดุลระหว่างผลประโยชน์ของธุรกิจและครอบครัว สื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพกับทั้งสองฝ่าย และมุ่งเน้นไปที่ความสำเร็จในระยะยาวของบริษัท
ที่มา: 1. Northwest Executive Education. April 24, 2024. CEO of a Family-Owned Business. Available:
https://northwest.education/insights/careers/ceo-of-a-family-owned-business/
โดย: รองศาสตราจารย์ ดร.เอกชัย อภิศักดิ์กุล