พบพีระมิดกลางป่าแอมะซอน เมืองโบราณที่สาบสูญนับพันปี

Smithsonian Magazine ระบุว่า ทีมนักวิทยาศาสตร์นำโดย ไฮโก พรูเมอร์ส จากสถาบันโบราณคดีเยอรมันค้นพบว่า เนินดินปริศนาทางมุมตะวันตกเฉียงใต้ของลุ่มน้ำแอมะซอนในโบลิเวีย ครั้งหนึ่งเคยเป็นที่ตั้งของเมืองโบราณอายุนับพันปี

เมื่อปี 2019 ทีมของพรูเมอร์สนำเฮลิคอปเตอร์ที่ติดตั้งเทคโนโลยีเพื่อการสำรวจ LiDAR ที่ตรวจจับระยะไกลโดยใช้เลเซอร์สร้างภาพ 3 มิติของพื้นดินเบื้องล่างเพื่อสำรวจซากปรักหักพังโบราณของการตั้งถิ่นฐานของเมืองขนาดใหญ่ในแถบ Llanos de Mojos ในป่าแอมะซอนของโบลิเวียที่ถูกทิ้งร้างไปเมื่อราว 600 ปีก่อน

ทีมนักวิทยาศาสตร์พบแหล่งที่ตั้งสำคัญของวัฒนธรรมกาซาราเบ (Casarabe Culture: ค.ศ.500-1400) ซึ่งมีศูนย์กลางเมืองขนาดใหญ่ล้อมรอบด้วยถนนยาวหลายกิโลเมตร และพีระมิดสูง 22 เมตร รวมถึงมีระบบชลประทาน ที่กักเก็บน้ำ และคลอง

งานด้านโบราณคดีที่เกี่ยวข้องก่อนหน้านี้และความพยายามในการสำรวจระยะไกลเผยให้เห็นสถานที่ห่างไกลหลายร้อยแห่งบนพื้นที่กว่า 1,700 ตารางไมล์ของภูมิภาค Llanos de Mojos รวมทั้งถื่นฐานของชาวกาซาราเบ และยังพบถนนและคลอง แต่ด้วยความท้าทายด้านพื้นที่ที่เป็นป่าทึบห่างไกลทำให้ยากต่อการเชื่อมโยงสิ่งที่พบเข้าด้วยกัน

เทคโนโลยี LiDAR ทำให้เห็นขนาดและรูปร่างของชุมชน 26 แห่ง รวมทั้ง 11 แห่งที่ไม่เคยทราบว่ามีอยู่ ในจำนวน 26 แห่งนี้เป็นศูนย์กลางเมืองขนาดใหญ่ 2 แห่งคือ Landivar และ Cotoca ซึ่งถูกค้นพบมาก่อนแล้ว แต่การทำแผนที่ครั้งใหม่นี้เผยรายละเอียดความซับซ้อนทางโบราณคดีและขนาดราว 1.2 และ 1.5 ตามรางไมล์ตามลำดับ

แต่ละศูนย์กลางล้อมรอบด้วยวงแหวนที่ต่อเนื่องกันของคูน้ำและป้อมปราการเชิงเทิน มีเฉลียงประดิษฐ์ อาคารที่ทำด้วยดินเผาขนาดใหญ่ และพีระมิดทรงกรวยที่มีความสูงถึง 22 เมตร โดยอาคารต่างๆ เหล่านี้หันหน้าไปทางทิศเหนือ-ตะวันตกเฉียงเหนือ ซึ่งนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าสะท้อนให้เห็นถึงมุมมองโลกของจักรวาลวิทยาเช่นเดียวกับที่พบในสถานที่โบราณอื่นๆ ที่ในแอมะซอน

ภาพถ่ายทางอากาศยังเผยให้เห็นศูนย์กลาง 2 แห่ง โดยแต่ละแห่งยึดไว้ด้วยเครือข่ายการตั้งถิ่นฐานในภูมิภาคขนาดใหญ่ที่เชื่อมต่อกันด้วยทางหลวงหลายสาย ทางเดินเหล่านั้นแผ่ออกจากศูนย์กลางเหมือนซี่ล้อและทอดยาวหลายไมล์ สิ่งเหล่านี้เชื่อมโยงการตั้งถิ่นฐานในเขตชานเมืองตั้งแต่การตั้งถิ่นฐานขนาดเล็กใกล้กับศูนย์กลางไปจนถึงไซต์ที่ห่างไกลและเล็กกว่าซึ่งอาจถูกใช้เป็นที่ตั้งแคมป์ชั่วคราว ขณะที่คลองทอดยาวจากศูนย์กลางหลักและเชื่อมต่อกับแม่น้ำและลากูนา ซาน โฮเซ ซึ่งส่งน้ำไปยังโคโตกา

ซากเมืองโบราณดังกล่าวบ่งบอกว่าพื้นที่ห่างไกลของป่าฝนแอมะซอนแท้จริงแล้วมีประชากรอาศัยอยู่อย่างหนาแน่น และถูกทำให้เป็นชุมชนเมืองมานานหลายศตวรรษก่อนที่ประวัติศาสตร์ที่ได้รับการจดบันทึกของภูมิภาคนี้จะเริ่มขึ้น

ทว่าสิ่งที่ยังเป็นปริศนาคือ เหตุใดชุมชนเมืองนี้จึงถูกทิ้งร้างหลังสร้างได้เพียง 900 ปี การหาอายุวัตถุจากคาร์บอนกัมมันตรังสีพบว่าชาวกาซาราเบสูญหายไปราวปี 1400

ภาพ: สถาบันโบราณคดีเยอรมัน (DAI)